Regels voor demonstraties en manifestaties

De belangrijkste regels als je vreedzaam wilt demonstreren:

• Voor een demonstratie is géén toestemming of vergunning nodig.
• Een demonstratie moet wel aangemeld worden bij de gemeente: de zogeheten kennisgeving.
• Een eenmansprotest aanmelden hoeft niet.
• Alleen de burgemeester kan grenzen stellen aan de demonstratie.
• Alleen de burgemeester kan een demonstratie verbieden.
• Extra beperkingen gelden rond bijzondere locaties (ambassade, regeringsgebouwen, etc.).
• Afspraken maken over het verloop van demonstratie is niet verplicht, maar kan wel helpen om de demonstratie gezamenlijk goed te laten verlopen.

Regels tijdens de demonstratie:

• De politietaak is demonstraties begeleiden en beschermen, zodat deze veilig plaatsvinden voor deelnemers, omstanders en hulpverleners.
• Alleen de burgemeester kan een demonstratie door de politie laten beëindigen.
• Als de demonstratie niet is aangemeld, mag dat niet de enige reden zijn dat de burgemeester de demonstratie beëindigt.
• Zoek tijdens de demonstratie contact met de politie als er problemen (dreigen te) ontstaan.
• De politie mag vragen naar het kennisgevingsformulier.
• De politie mag vragen naar een identiteitsbewijs, maar alleen als dat nodig is voor de politietaak. Enkel het deelnemen aan een demonstratie kan nooit aanleiding zijn om een identiteitsbewijs te vragen.

Identiteitsbewijs controleren

Op grond van artikel 8 Politiewet en de Instructie identificatieplicht (Staatscourant 2016, 70055) mag de politie het identiteitsbewijs van personen vragen voor zover dat redelijkerwijs noodzakelijk is voor de uitvoering van de politietaak. De afweging voor het vragen van het identiteitsbewijs en eventueel vastleggen hiervan in de registratieve systemen wordt zorgvuldig gemaakt in verband met de inbreuk die dit maakt op de privacy van de persoon.

Enkel het deelnemen aan een demonstratie kan nooit aanleiding zijn om een identiteitsbewijs te vorderen. Aanvullende feiten en omstandigheden kunnen wel aanleiding geven tot het vorderen van het identiteitsbewijs. Denk hierbij aan:

• wanordelijkheden voorkomen en bestrijden;
• maatregelen handhaven in het belang van het verkeer en ter bescherming van de gezondheid;
• strafbare feiten opsporen.